Συστήματα Επεξεργασίας Λυμάτων

Συστήματα Επεξεργασίας Λυμάτων  μικρών οικισμών .

 Το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε την διάθεση  79000 ευρώ για την εκπόνηση τεσσάρων μελετών για την προμήθεια, όπως λέγεταιι,   συστημάτων  COMPACT για την  βιολογική επεξεργασία των λυμάτων του Διαφανίου, της  Ολύμπου, των Σπόων και του  Αγ. Νικολάου  και 5600 ευρώ ως αμοιβή για συμβουλευτικές υπηρεσίες για επίσπευση ωρίμανσης των   μελετών.

   Όμως τα συστήματα  τεχνητής βιολογικής επεξεργασίας  δεν είναι πάντοτε η καλύτερη λύση  ιδιαίτερα για μικρούς οικισμούς κάτω των 2000 κατοίκων,  για τους οποίους σύμφωνα με την ισχύουσα οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης 91/271, που έχει ενσωματωθεί και στην δική μας νομοθεσία με την ΚΥΑ 5673/400/1997, επιτρέπεται η διάθεση των λυμάτων  μετά από πρωτοβάθμια επεξεργασία  είτε στο έδαφος είτε και στην θάλασσα 200 μ μακριά από  σημεία που χρησιμοποιούνται για κολύμβηση και  εκτός περίκλειστων όρμων.  Η πρωτοβάθμια επεξεργασία  που επιτυγχάνεται με την παραμονή των λυμάτων για 24 ώρες σε σηπτική δεξαμενή .
 ( « O σχεδιασμός των σηπτικών δεξαμενών   βασίζεται στην εφαρμογή του παρακάτω τύπου: V=(q P+2.000) όπου: V= ο όγκος της δεξαμενής (σε λίτρα) P= ο εξυπηρετούμενος πληθυσμός   q= μέση ημερήσια κατά κάτοικο παροχή λυμάτων (lt/κατ.-ημέρα).)»

 Επιβάλλεται  εκ τούτου   πριν προχωρήσει η σχετική  προκήρυξη   να εξετασθούν εναλλακτικές λύσεις με βάση τον φόρτο των λυμάτων και τις  ειδικές τοπικές συνθήκες και να επιλεγεί η βέλτιστη λύση για την κάθε περίπτωση.

Το καλύτερο θα είναι να ανατεθεί με σύμβαση έργου η εκπόνηση μιας προκαταρτικής μελέτης για όλους τους μικρούς οικισμούς που θα  κοστήσει 10-12000  ευρώ και μπορεί να παραδοθεί σε διάστημα δύο τριών μηνών  να εξετασθουν οι εναλλακτικές λύσεις που θα ικανοποιούν τις απαιτήσεις των σχετικών κανονισμών και στην συνέχεια το Δ.Σ να επιλέξει  την βέλτιστη λύση  για τον κάθε οικισμό και να προβεί στις παραπέρα απαιτούμενες ενέργειες για την υλοποίησή της .

Χρήσιμο  είναι να ληφθεί υπόψη το   Κείμενο  Κατευθυντήριων Γραμμών για τη ∆ιαχείριση Λυμάτων Μικρών Οικισμών της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων  του Υπ.Περιβαλλοντος (http://www.ypeka.gr/LinkClick.aspx?fileticket=0yUWZWCWi3s%3d&tabid=251&language=el-GR)

Από το κείμενο αυτό που αποτελείται από 81 σελίδες   παρατίθενται μερικά  αποσπάσματα   του :

«Στα συστήματα μικρής κλίμακας είναι δυνατό να εφαρμοσθούν όλες οι μέθοδοι διάθεσης που ισχύουν εν γένει για Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων. Η εδαφική διάθεση ωστόσο, λόγω των χαμηλότερων απαιτήσεων επεξεργασίας, είναι πλεονεκτικότερη εξασφαλίζοντας τη συνεχή και αδιάλειπτη διάθεση των λυμάτων στο έδαφος, η οποία δεν επηρεάζεται από μικρές διακυμάνσεις της ποιότητας της εκροής».   

« Η διαχείριση των υγρών αποβλήτων προϋποθέτει την κατανόηση των διατάξεων της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ που αφορά στην επεξεργασία αστικών λυμάτων, όπως αυτή εντάχθηκε στην Ελληνική Νομοθεσία μέσω της Κ.Υ.Α. 5673/400/1997 …… η οποία, πρακτικώς, υποδεικνύει τον επιτακτικό ή μη χαρακτήρα των έργων αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων».

. «Στο πλαίσιο των προαναφερόμενων επισημαίνεται ότι οικισμοί με πληθυσμό μικρότερο από 2.000 δεν υποχρεούνται κατά κανόνα στην κατασκευή δικτύου αποχέτευσης. Ωστόσο, η κατάλληλη επεξεργασία των λυμάτων είναι απαραίτητη για λόγους προστασίας των αποδεκτών και του υπόγειου υδροφορέα». (σελίδα 6)    

. Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 4, παρ. 1 της Κ.Υ.Α. 5673/400/1997 «....Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η εγκατάσταση αυτών των δικτύων δεν δικαιολογείται, είτε λόγω του ότι δεν ωφελεί το περιβάλλον, είτε λόγω υπερβολικού κόστους, χρησιμοποιούνται μεμονωμένα συστήματα ή άλλα κατάλληλα συστήματα που επιτυγχάνουν το ίδιο επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος.».

  

 «Σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, προσφέρεται μια ευελιξία ως προς τον απαιτούμενο βαθμό επεξεργασίας για οικισμούς μικρότερους από 2.000 ι.κ. με δίκτυο αποχέτευσης και για μεμονωμένα συστήματα επεξεργασίας».(Σελ.6-7)

«Σημειώνεται ότι.. η επιλογή των ενδεδειγμένων συστημάτων επεξεργασίας θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ανά περίπτωση με τεχνο-οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια, βάσει των ιδιαιτεροτήτων κάθε έργου και των τοπικών συνθηκών....

«Τα συστήματα επεξεργασίας αστικών λυμάτων επίσης, διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Συμβατικά ή μηχανικά συστήματα επεξεργασίας  και Φυσικά συστήματα επεξεργασίας (αναφερόμενα συχνά και ως εκτατικά συστήματα) Και στις δύο κατηγορίες οι διεργασίες που λαμβάνουν χώρα σε μεγάλο ποσοστό είναι παρόμοιες. Η κύρια διαφοροποίηση έγκειται στο γεγονός ότι οι διεργασίες στα φυσικά συστήματα πραγματοποιούνται με φυσικό τρόπο, ήτοι με χαμηλές ταχύτητες, ενώ στα συμβατικά συστήματα οι διεργασίες πραγματοποιούνται με αυξημένη ταχύτητα, εξαιτίας των επιβαλλόμενων τεχνητών συνθηκών».

Κύρια κοινά σχεδόν μειονεκτήματα των   συμβατικών εντατικών συστημάτων   είναι:

-Υψηλό κατασκευαστικό και λειτουργικό κόστος.

-Σχετικά υψηλές ενεργειακές απαιτήσεις.

-Ανάγκη ύπαρξης εξειδικευμένου προσωπικού. –

- Απαίτηση περαιτέρω επεξεργασίας της ιλύος που προέρχεται από την πρωτοβάθμια καθίζηση

-Εμφάνιση προβλημάτων νηματοειδούς διόγκωσης της ιλύος.

-Έλλειψη σταθερότητας σε περιπτώσεις μεταβαλλόμενων φορτίων εισόδου.

3.3.1.2.ΦΥΣΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ.

Τα φυσικά συστήματα κάνουν χρήση των διαφόρων φυσικών, χημικών και βιολογικών διεργασιών που συμβαίνουν στην φύση για την επεξεργασία των υγρών αποβλήτων.

Β. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΑΧΕΙΑΣ ∆ΙΗΘΗΣΗΣΗ ταχεία διήθηση είναι η ελεγχόμενη διάθεση μερικώς επεξεργασμένων λυμάτων (π.χ. μετά από σηπτική δεξαμενή / καθίζηση) σε αβαθείς λεκάνες κατάκλισης που έχουν δημιουργηθεί σε εδάφη μέσης και υψηλής διαπερατότητας. Τα λύματα κατεισδύουν και διηθούνται μέσα στο εδαφικό στρώμα και αποδομούνται με τη βοήθεια των βακτηρίων του εδάφους.

«∆. ΤΕΧΝΗΤΟΙ ΥΓΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ.

Οι υγροβιότοποι είναι τμήματα εδάφους κατακλυζόμενα με νερό συνήθως μικρού βάθους (<0,6m), στα οποία αναπτύσσονται φυτά όπως: διάφορα είδη κύπερης  , καλάμια   είδη βούρλων   και άλλα όπως είναι είδη ψαθιού και αφράτου  ). Η φυτική βλάστηση προσφέρει το βασικό υπόστρωμα ανάπτυξης των βακτηρίων, βοηθά στο φιλτράρισμα και την προσρόφηση συστατικών του αποβλήτου, μεταφέρει οξυγόνο στη μάζα νερού και περιορίζει την ανάπτυξη αλγών με τον έλεγχο της προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας.

Στην επεξεργασία των υγρών αποβλήτων έχουν χρησιμοποιηθεί τόσο τεχνητοί όσο και φυσικοί υγροβιότοποι. Οι φυσικοί ή και τεχνητοί υγροβιότοποι χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Αποτελούν μία απλή και αποτελεσματική λύση για την δευτεροβάθμια επεξεργασία αποβλήτων οικισμών έως και 2.000 κατοίκων για την τριτοβάθμια επεξεργασία».

(ΣΣ  Με άλλα λόγια  έχουμε καλύτερο αποτέλεσμα από τον Βιολογικό των Πηγαδίων).

   «Με την Μέθοδο του Ριζικού Συστήματος συντελούνται εκτός του δευτεροβάθμιου καθαρισμού, φυσικές και χημικές διεργασίες που εγγυώνται και το προχωρημένο στάδιο επεξεργασίας, …. Επίσης καταστρέφονται παθογόνοι μικροοργανισμοί και ιοί. Η Μέθοδος εφαρμόζεται για καθαρισμό αστικών λυμάτων και βιομηχανικών υγρών αποβλήτων παγκοσμίως. Οι απαιτήσεις ανά Ισοδύναμο Κατοίκου κυμαίνονται ανάλογα με τις ανάγκες καθαρισμού σε 2-5 m2 ανά Ι.Κ.»

«Τα πλεονεκτήματα της Μεθόδου του Ριζικού Συστήματος είναι:

Υψηλή απόδοση καθαρισμού  

Αυτορυθμιζόμενη λειτουργία ,

Απουσία δευτερογενούς ιλύος

Απουσία οσμών λόγω της υπεδάφιας διέλευσης των λυμάτων

Πολύ χαμηλή απαίτηση ενέργειας και πολύ μικρό κόστος λειτουργίας και συντήρησης

Μεγάλη διάρκεια ζωής των εγκαταστάσεων

Αρμονική προσαρμογή των εγκαταστάσεων στο φυσικό τοπίο».

 

Με αυτά τα δεδομένα  δεν είναι σωστό να προχωρήσει η  προκήρυξη μελετών  για συγκεκριμένο σύστημα ή μέθοδο επεξεργασίας χωρίς να έχει προηγηθεί προκαταρτική μελέτη που θα παρουσιάζει και θα αξιολογεί συγκριτικά τις εναλλακτικές λύσεις που μπορούν να εφαρμοσθούν σε καθε περίπτωση λαμβάνοντας υπόψη και τα έξοδα συντήρησης και λειτουργίας του κάθε συστήματος.

Για το Διαφανι  αντί του τεχνητου βιολογικού  θα μπορούσαν να εφαρμοσθούν δύο εύκολες και  συγκριτικά  πολύ φτηνότερες λύσεις που καλύπτουν τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις   :

 (Α)   Τα λύματα να σταλούν ακόμη 800 μ πιο μακριά από το σημείο που διατίθενται σήμερα   προς τον Αη Φρίτσο, όπου να κατασκευασθεί   ένας στεγανός σηπτικός  βόθρος   150 κμ   και η υπερχείλισή του να διοχετεύεται  υποεπιφανειακα  μέσα στο ρέμα και  να  φυτευτούν κατά μήκος  του αγωγού διάθεσης  καλαμιές ώστε  να δημιουργηθεί ένας τεχνητός υγροβιότοπος  και έτσι να επιτυγχάνεται  πολύ καλύτερος φυσικός  βιολογικός  καθαρισμό τους.

 (Β)   Τα λύματα να στέλνονται με αντλία  προς το  Καμπί, όπου να κατασκευασθεί η σηπτική δεξαμενή   μερικά μέτρα υψηλοτέρα από την στάθμη της θάλασσας και η υπερχείλιση να διοχετεύεται «υποθαλασσίως» στην θάλασσα  έξω από το Φανάρι  όπου επικρατούν ισχυρά ρέματα .

 Η  πρώτη λύση  μπορεί να εφαρμοσθεί και για τα απόβλητα  της  Ολύμπου    και των Σπόων  και η δεύτερη για του  Αγίου Νικολάου.

Το πια λύση θα επιλεγεί  δεν είναι θέμα μόνο του μελετητή.  Ο μελετητής οφείλει να παρουσιάσει αντικειμενικά   τις εναλλακτικές λύσεις που μπορούν να εφαρμοσθούν σε κάθε περίπτωση  και το Δημοτικό Συμβούλιο  έχει την ευθύνη να επιλέξει  την βέλτιστη κατά περίπτωση λύση.
Ν.Κανακης