Ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΑΥΛΩΝΑΣ
Εξυπηρετεί εκτός των άλλων και την διάνοιξη του δρόμου πρός την Βρυκούντα.
Πριν ένα χρόνο 108 κάτοικοι της Ολύμπου υποβάλαμε στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου αίτημα για την παροχή σύμφωνης γνώμης για τον καθαρισμό και την
βελτίωση βατότητας του υπολειπόμενου τμήματος μήκους 650 μ του παλιού αγροτικού πεζόδρομου στην απέναντι
από την Αυλώνα περιοχή των Πλαουλών , ώστε να καταστεί δυνατή η διέλευση αγροτικών
μηχανημάτων για την καλλιέργεια των αγροκτημάτων της περιοχής.
Ύστερα
από την αρνητική απάντηση της Εφορείας υποβάλαμε την παρατιθέμενη στο τέλος του παρόντος αίτηση
θεραπείας και στο τέλος Σεπτεμβρίου ύστερα από εντολή της νέας
διευθύντριας διενεργήθηκε παρουσία μας νέα αυτοψία στην περιοχή από την αρμόδια
για την Κάρπαθο Αρχαιολόγο, στην οποία δείξαμε τα επί του εδάφους σωζόμενα τεκμήρια
του παλιού δρόμου την ύπαρξη του οποίου
αμφισβητούσε και ζητήσαμε να περιοριστεί αποκλειστικά και μόνο στην εξέταση αιτήματός μας.
Η ίδια όμως έδειξε να είναι και πάλι αρνητική. Επέμενε πως το αίτημα μας εξυπηρετεί την διάνοιξη αμαξιτού δρόμου από Αυλώνα προς Βρυκούντα από την περιοχή Σκιες που πρότεινε το 2002 ο μελετητής και είχε απορριφθεί από το ΚΑΣ το 2006 και επανέλαβε πως το Τοπικό Συμβούλιο Αρχαιοτήτων είχε συμφωνήσει κατ’ αρχή στην διάνοιξή του δρόμου μέσω Τράχηλα (από την κοίτη του ρέματος του Λέβα Ποταμού ) υπό την προϋπόθεση υποβολής Μελέτης και μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
Αποτύπωση σε τοπογραφικό της ΓΥΣ του παλιου πεζόδρομου Αυλώνας -Βρυκουντας και των προτεινόμενων χαράξεων διάνοιξης αμαξιτού δρόμου.( Η μαύρη γραμμή δείχνει την προταθείσα από τον μελετητή χάραξη το 2002 ,η πράσινη την κατάληξη του αγροτικού δρόμου από Πλαούλες- Κορφασια , η μπλέ τον παλιό πεζόδρομο Αυλώνας- Βρυκουντας και η κόκινη την εναλλακτική όδευση μέσω Λέβα- Τράχηλα που πρότεινε το 2007 η κοινότητα Ολύμπου) .
Ενδεικτική φωτογραφία του ρέματος του Λέβα ποταμού
Από πλευράς μας επιμείναμε ότι θα πρέπει να περιοριστεί στην από πλευράς αρμοδιότητας της εφορείας εξέταση του αιτήματος μας που αφορα την βελτίωση της βατότητάς του τμήματος του παλιού δρόμου των 650 μ με μηχανικά μέσα με τους όρους που επετράπη το 2019 η διάνοιξη ιδιωτικού αγροτικού δρόμου και επισημάναμε ότι είναι αντιδεοντολογικό να ζητείται εκπόνηση μελέτης οδοποιίας και μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων κόστους δεκάδων χιλιάδων ευρώ για κατασκευή αμαξιτού δρόμου μέσα από την κοίτη ρέματος που είναι αδύνατο να εγκριθεί από την αρμόδια υπηρεσία Περιβάλλοντος,΄΄οπως μας πληροφόρησε τηλεφωνικά και η προϊσταμένη του τμήματος Περιβάλλοντος και Χωροταξίας Δωδεκανήσου.
Ελπίζουμε η Προϊσταμένη της λαμβάνοντας υπόψη τα όσα βάσιμα αναφέρονται στην αίτηση θεραπείας και το γεγονός ότι στην ευρύτερη περιοχή διέλευσης του δρόμου στις Πλαούλες δεν υπάρχουν αρχαία μνημεία, όπως παραδέχθηκε και η διενεργήσασα την αυτοψία αρχαιολόγος , να ικανοποιήσει το δίκαιο αίτημα των κατοίκων.
Καλό θα είναι παράλλξηλα ο Δήμος να ζητήσει από το ΠΕΧΩ να επιβεβαιώσει εγγράφως την θέση του, οτι δεν μπορεί να χωροθετηθεί αμαξιτός δρόμος μέσα από το ρέμα του Λέβα ποταμού και με βάση αυτό το δεδομένο να ζητήσει από την εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου την αναπομπή του θέματος στο τοπικό Συμβούλιο Αρχαιοτήτων για την έγκριση χωροθέτησής διανοιξης του δρόμου με βάση την χάραξη που είχε προτείνει το 2002 ο κ. Βασίλης Χαλκιάς.
ΑΙΤΗΣΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
Του Υποναυάρχου ΛΣ (εα) Κανάκη Νικολάου
Κατοίκου Ολύμπου Καρπάθου
Προς: Τον κ. Δημήτριο Αθανασούλη
Προϊστάμενο της Εφορίας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
e-mail:dathanasoulis@culture.gr
Θέμα :Καθαρισμός- βελτίωση βατότητας τμήματος αγροτικού δρόμου από Πλαούλες
προς Κορφάσια της κοινότητας Ολύμπου Καρπάθου
Σχετ: Α. ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 3028(ΦΕΚ Α 153/28-6-2002) Για την προστασία των
Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Β. Απόφαση ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/54124/3243/17-10-2001 Κήρυξης Αρχαιολογικού Χώρου
Βόρειας Καρπάθου
Γ. Η από 10-7-2024 αίτηση 103 κατοίκων της Κοινότητας Ολύμπου Καρπάθου
Δ.Η από 17-11-2023 τεχνική έκθεση μετα της επισυναπτόμενης σε αυτή ορθοφωτογραφίας της
περιοχής διέλευσης του εν θέματι δρόμου
Ε. Το με αριθμ.304125/22-8-2024 έγγραφο της ΕΦΑ Δωδεκανήσου.
Παρακαλούμε όπως επανεξετάσετε το θέμα και παράσχετε, την καθ’ όσον αφορά την
αρμοδιότητα της Υπηρεσίας σας , σύμφωνη γνώμη ή έγκριση για την χρήση μικρού
εκσκαφέα-φορτωτή για τον καθαρισμό από θάμνους και καταπτώσεις λιθοκορυματων ,
τμήματος παλιού αγροτικού δρόμου μήκους 627 μ.από την θέση Πλαούλες μέχρι τα
Κορφάσια της Κοινότητας Ολύμπου Καρπάθου σύμφωνα με την από 19/11/2023 τεχνική
έκθεση και το επισυναπτόμενο σε αυτή απόσπασμα ορθοφωτογραφίας λαμβάνοντας
υπόψη τα παρακάτω:
1. Την βελτίωση της βατότητας του παλιού αυτού αγροτικού δρόμου μήκους 1500 μ περίπου, που οδηγεί από την θέση Κασιακούενα και καταλήγει στην Ανουϊα ,όπου ενώνεται με το δρόμο που οδηγεί από Αυλώνα προς την Βρυκούντα είχε αποφασίσει με την αριθμ 23/2015 απόφασή του το Κοινοτικό Συμβούλιο, στο οποίο σύμφωνα με το άρθρα 82 και 83 του ν3852/2010 ανήκει η αρμοδιότητα της συντήρησης του δικτύου της αγροτικής οδοποιίας της περιοχής, με σκοπό εκτός των άλλων την συνένωσή του στην συνέχεια με τον δρόμο Αυλώνας προς Κοίλιος- Τρίστομο και να περάσουν από εκεί τα μηχανήματα για την αποπεράτωση του καθώς και να καταστεί δυνατή η τοποθέτηση περίφραξης για να προστατευθεί η περιοχή από τα αδέσποτα και ανεπιτήρητα ζώα.
2. Για τον καθαρισμό του αγροτικού αυτού δρόμου, που η Εφορεία εσφαλμένα το χαρακτηρίζει ως «μονοπάτι», το 2016 είχε θέσει σαν όρο να γίνει χειρωνακτικά , πράγμα δύσκολο και πολυδάπανο . Αντί αυτού ζητούμε την σύμφωνη γνώμη σας για την χρήση μικρού μηχανήματος για την εκτέλεση των σχετικών εργασιών.
3. Να σημειωθεί ακόμη πως και το 2018 με έγγραφό της προς τον Δήμο Καρπάθου η Εφορεία ανέφερε πως κατ αρχή συμφωνεί για τον καθαρισμό του από θάμνους και πέτρες με ήπια μέσα με την προϋπόθεση υποβολής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, μελέτη όμως που απαιτείται για την διάνοιξη νέου δρόμου και όχι για εργασίες καθαρισμού υπάρχοντος από θάμνους και καταπτώσεις λιθοκορυμάτων από τις οποίες δεν προκαλείται καμιά επίπτωση στο πολιτιστικό ή το φυσικό περιβάλλον της περιοχής , όπως επιβεβαιώνεται και από την τεχνική έκθεση που υποβάλαμε.
Άλλωστε οι εργασίες καθαρισμού από καταπτώσεις και βελτίωσης της βατότητας του πολλών χιλιομέτρων δικτύου των αγροτικών δρόμων της ΔΕ Ολύμπου που βρίσκονται μέσα στον οριοθετημένο αρχαιολογικό χώρο εκτελούνται κάθε χρόνο βάσει απλής τεχνικής έκθεσης, χωρίς έγκριση της Υπηρεσίας σας ή έγκριση της περιβαλλοντικής αρχής.
4. Σημειωτέο ακόμη πως μετα την κήρυξη, το 2001, της Βόρειας Καρπάθου ως αρχαιολογικού χώρου η Εφορεία, ορθά πράττοντας, συμφώνησε για την διάνοιξη του αγροτικού δρόμου από Αυλώνα προς το Τρίστομο και δεν διατύπωσε αντιρρήσεις για την διάνοιξη νέων αγροτικών αμαξιτών δρόμων από την Κοινότητα Ολύμπου και ιδιώτες ( (προς Άγιο Κωνσταντίνο, Φύσες, Λάγια, Κακό Ποταμό, Πραστείο, Μέλενα, Όψι, Απόκαπο, Πιτσίλι, Καλαμώνα, Αχινιού το Σπήλιο, Τσάμπα Αυλώνας ), αφού στις περιοχές αυτές παρότι τυπικά βρίσκονται εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου δεν υπάρχουν μνημεία ή υπόνοιες ύπαρξης αρχαίων μνημείων. Γι αυτό και προκαλεί απορία η με σήματά της διακοπή των εργασιών καθαρισμού από θάμνους και πέτρες παλιού δρόμου με μόνη αιτιολογία ότι βρίσκεται εντός του αρχαιολογικού χώρου.
5. Σκοπιμότητα του έργου ,όπως αναφέρεται στην αριθμ 23/2015 απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου και στην υποβληθείσα τεχνική έκθεση, είναι η βελτίωση της βατότητας τμήματος του παλιού αγροτικού δρόμου η οποία εκτός του ότι θα καταστήσει δυνατή την καλλιέργεια των αγροκτημάτων της περιοχής, θα συντομεύσει κατά 500 μ.τη πεζοπορική διαδρομή από την Όλυμπο πρός την Βρουκουντα , θα επιτρέψει τη περίφραξη της περιοχής με συρματόπλεγμα για να προστατευθούν οι δενδροκαλλιέργειες από τα αδέσποτα και τα ανεπιτήρητα ζώα και σε επόμενο στάδιο να ενωθεί με το υπό διάνοιξη δρόμο Αυλώνας- Τριστόμου, ώστε τα απαιτούμενα για την διάνοιξη βαριά μηχανήματα έργων να μη αναγκάζονται να περνούν μέσα από τα καλλιεργούμενα αγροκτήματα της Αυλώνας , όπως έγινε το 2017, προκαλώντας ζημίες στις πετρόκτιστες περιφράξεις τους που πράγματι αποτελούν στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής.
Εικόνα 1 Ενδεικτική φωτογραφία από κατεδάφιση τοίχων που προκάλεσαν τα μηχανήματα της ΜΟΜΚΑ περνώντας μέσα από
τον καλλιεργούμενο καμπο της Αυλώνας λόγω της άρνησης της αρχαιολόγου να επιτρέψει την διέλευση από τις Πλαούλες.
6. Στο σχετικό έγγραφο της ΕΦΑ αναφέρεται ότι στην περιοχή δεν υπάρχουν αγροτικοί δρόμοι, ενώ στην συνέχεια γίνεται αναφορά σε «καθαρισμό υπάρχοντος μονοπατιού». Προφανώς συγχέεται η έννοια των αγροτικών δρόμων, που σύμφωνα με το ΠΔ 25/1929, είναι "αι οδοί αι άγουσαι από χωρίων προς κτηματικάς αυτών περιφερείας "με τούς αμαξιτούς δρόμους, που δεν υπήρχαν στην περιοχή της Ολύμπου πριν από 50 χρόνια.
Ακόμη όμως και αν δεχθούμε το χαρακτηρισμό του παλιού δρόμου αυτού ως μονοπατιού , ως προτεινόμενο πλάτος των μονοπατιών σε περιοχές με μικρή κλίση εδάφους , ορίζονται τα 2,4 μ. σύμφωνα με εγκύκλιο της Διεύθυνση Προστατευμένων Περιοχών του αρμόδιου Υπουργείου .
Δεοντολογικά οι ενεργήσασες την αυτοψία υπάλληλοι της εφορείας θα έπρεπε να περιοριστούν να εξετάσουν στα πλαίσια της αρμοδιότητάς τους αν κατά μήκος του «μονοπατιού», όπως χαρακτηρίζουν το παλιό αγροτικό δρόμο, ή κοντά σε αυτόν υπάρχουν αρχαία μνημεία και αν ο καθαρισμός του από πέτρες και θάμνους με ένα μινι εκσκαφέα – φορτωτή δημιουργεί βλάβη σε αυτά ή στο περιβάλλον τους. Θα μπορούσαν ακόμη να μας είχαν ενημερώσει να παρευρεθούμε στην αυτοψία που φέρονται ότι διενήργησαν ή να ζητήσουν από ένα ηλικιωμένο κάτοικο της περιοχής να τους δείξουμε τα σωζόμενα τεκμήρια , ύπαρξης του παλιού αγροτικού δρόμου , που φαίνονται στις παρατιθέμενεςφωτογραφίες, αντι να επικαλούνται πως δεν διακρίνεται σε αεροφωτογραφίες. στις οποίες όντως είναι δυσδιάκριτος, αφού λόγω της αχρησίας του τα τελευταία εξήντα χρόνια έχει καλυφθεί από θάμνους και καταπτώσεις λίθων και λιθοκορυμάτων.
Εικόνα 2 Τμήμα του παλιού αγροτικού δρόμου στις πλαούλες πλάτους άνω των 2,5μ.
Εικόνα 3 Άλλο τμήμα του ίδιου δρόμου που έχει καλυφθεί από κατακρήμνιση του ανάντη του δρόμου τοίχου αντιστήριξης αναβαθμίδας.
Εικόνα 4 Φωτογραφία του τέλους του δρόμου στη περιοχή Ανουϊα (Κορφάσια) , στο σημείο όπου συναντά τον δρόμο Αυλώνας-Βρυκούντας ( Πάνω από το δρόμο διακρίνονται πολλοί κατεστραμμένοι τοίχοι παλιών αναβαθμίδων).
Σημειωτέο πως o υποφαινόμενος είχε επικοινωνήσει τηλεφωνικά για το θέμα με τηνδιενεργήσασα την αυτοψία και συντάκτρια του εγγράφου κ. Ζερβάκη, την προηγούμενητης επίσκεψής της στην περιοχή, η οποία αντί να ενημερώσει ότι θα διενεργούσε αυτοψίατην επομένη είπε πως την αίτηση την είχε χρεωθεί άλλη υπάλληλος.
7. Αν και το αίτημά μας δεν αφορά το τμήμα του δρόμου από την Κασιακούενα μέχρι τις Πλαούλες και την διάνοιξη αγροτικού δρόμου προς την νεκρόπολη της Βρυκούντας ,αφού το τέρμα του τμήματος του δρόμου του οποίου ζητούμε την βελτίωση είναι το σημείο που αυτός συναντά τον πεζόδρομο Αυλώνας- Βρυκούντας, θα σημειώσουμε τα εξής στα όσα αναφέρονται σχετικά στο έγγραφο της εφορείας :
Α. Είναι αλήθεια πως με την χρήση μικρού μηχανήματος έχουν καθαρισθεί σε δέκα μόλις ώρες από θάμνους και λίθους 900 μ παλιού δρόμου που περνούσε μέσα απόιδιωτικές αναβαθμίδες , χωρίς να προκληθεί καμιά μεταβολή στο περιβάλλον της περιοχής, όπως φαίνεται και στην παρατιθέμενη φωτογραφία.
Εικόνα 5 : Φωτογραφία του καθαρισθέντος τμήματος του δρόμου από Κασιακουενα μέχρι Πλαούλες μήκους 900 μ.
Τα πρώτα 500 μ. καθαρίστηκαν το 2016 με εθελοντική εργασία μίνι εκσκαφέα- φορτωτή (τσαπάκι) σε πέντε ώρες , διακόπηκαν με το από 14-6-2016 τηλεφωνικό σήμα της ΕΦΑ Δωδεκανήσου. Ελπίζουμε να συμφωνείτε πως είναι παράλογο να επιτρέπεται το όργωμα με τρακτέρ αγροκτημάτων και να απαγορεύεται ο επιφανειακός καθαρισμός άλλων από πέτρες και θάμνους, επειδή με τον διενεργούμενο καθαρισμό καθίσταται δυνατή και η διέλευση μηχανημάτων.
Τον Φεβρουάριο του 2018 με αίτησή τους 20 κάτοικοι ζήτησαν την έγκριση βελτίωσης του ίδιου δρόμου προκειμένου να καταστεί δυνατή η διέλευση μηχανήματων για την μηχανική καλλιέργεια αγροκτημάτων τους χωρίς να πάρουν καμιά απάντηση. Το καλοκαίρι του ίδιου έτους βλέποντας ότι διανοιγόταν 100 μέτρα χαμηλότερα ιδιωτικός δρόμος, μισθώθηκε εκσκαφέας- φορτωτής ο οποίος σε πέντε ώρες καθαρισε άλλο ένα τμήμα του δρόμου μήκους 400 μ. Και πάλι όμως οι εργασίες διακόπηκαν με παρέμβαση του αρχαιοφύλακα της περιοχής, ενώ η διαμόρφωση του ιδιωτικού δρόμου -(μήκους 45 μ και πλάτους 7μ.)- εγκρίθηκε εκ των υστέρων, το 2019, από την Εφορεία (ΑΔΑ: 9ΒΚΚ4653Π4-Β3Ι).
Εικόνα 6 Δορυφορική Φωτογραφία Περιοχής Κασιακούενας Μάρτιου 2019 στην οποία φαίνονται τόσο ο ιδιωτικός όσο και τμήμα του αγροτικού που καθαρίστηκε το 2018
Δεοντολογικά το αίτημα της κοινότητας και των κατοίκων για χρησιμοποίηση μηχανικών μέσων για τον καθαρισμό κοινόχρηστου παλιού αγροτικού δρόμου θα έπρεπε να εξετασθεί και να εγκριθεί με τα ίδια κριτήρια βάσει των οποίων , ορθά, εγκρίθηκε η διαμόρφωση του ιδιωτικού δρόμου στην ίδια περιοχή με την χρήση μηχανικής σφύρας. Αντί αυτού όταν το 2022 επιχειρήθηκε ο επανακαθαρισμός του πρώτου τμήματος με χρήση μινι εκσκαφέα η Εφορεία με σήμα της προέβη και πάλι την διακοπή των εργασιών.
Δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα τα αναφερόμενα στο έγγραφο της ΕΦΑΔ ότι μετην βελτίωση της βατότητας έχουν καταστραφεί και μάλιστα σε μεγάλο μήκος, ξερολιθικοί τοίχοι αναβαθμίδων . Οι υφιστάμενες κατακρημνίσεις εκατοντάδων τοίχων αναβαθμίδων της περιοχής είναι φυσικό αποτέλεσμα της εγκατάλειψής των και επιδεινώνονται από τα αδέσποτα ζώα .
Εικόνα 7 Φωτογραφία τμήματος του βελτιωθέντος αγροτικού δρόμου όπου διακρίνονται κατακρημνίσεις τοίχων άνωθεν αυτού .Κατά μήκος του διακρίνονται οι καταπτώσεις λιθοκοριμμάτων και θάμνοι και στο βάθος το αγρόκτημα που κατέστη δυνατόν να περιφραχθεί και φυτευτεί μετά την βελτίωση του δρόμου και την δυνατότητα διέλευσης μηχανημάτων.
Με τις εκτελεσθείσες εργασίες καθαρισμού από καταπτώσεις και θάμνους όχι μόνο δεν καθαιρέθηκε κανένας τοίχος των αναβαθμίδων μέσα από τις οποίες διέρχεται αλλά αντίθετα κατέστη δυνατή η αποκατάσταση της πετρόκτιστης περίφραξης και η καλλιέργεια του κτήματος ιδιοκτησίας μιας εκ των αιτούντων , όπως φαίνεται στην παραπάνω φωτογραφία. Αν καταστρεφότανε τοίχοι αναβαθμίδων οι ιδιοκτήτες θα ζητούσαν την αποκατάστασή τους.
β. Όσον αφορά το από 25ετίας αίτημα και προσπάθειαν τοπικών φορέων και κατοίκων για διάνοιξη νέου αμαξιτού δρόμου από Αυλώνα προς την περιοχή Κοντό της Βρυκουντας , έργο που η Εφορεία θα έπρεπε να το επιζητά αντί να το παρεμποδίζει, αφού ο νόμος 3858/2021προβλέπει πως στην έννοια της επιβαλλόμενης προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιας περιλαμβάνεται εκτός των άλλων και «η διευκόλυνση της πρόσβασης και της επικοινωνίας του κοινού με αυτήν και η ανάδειξη και την ένταξή τους στη σύγχρονη κοινωνική ζωή (εδαφια ε &στ αρθρου 3 παργ.1 ) .
γ . Δυστυχώς την διάνοιξη του αγροτικού δρόμου προς την περιοχή της νεκρόπολης της Βρυκούντας , για ανεξήγητους λόγους η Εφορεία , μετα από αναφορά ατόμου του οποίου τα συμφέροντα θιγόντουσαν, την αντιμετώπισε εξ αρχής αρνητικά με έωλα και ανυπόστατα επιχειρήματα και αρνητικές εισηγήσεις προς το ΚΑΣ . Να σημειωθεί πως αρχές του 2002, κατά την διάρκεια της , παρουσία μας , πρώτης αυτοψίας στην περιοχή από κλιμάκιο της Εφορείας με επικεφαλής την τότε προϊσταμένη κ. Φιλήμοντος , μας ενημέρωσαν προφορικά δεν ότι δεν είχαν αντίρρηση για την διάνοιξη του δρόμου μέχρι την θέση Χοντρή Βουλά , εφόσον η χάραξη δεν θα συνέπιπτε με τον υφιστάμενο παλιό πεζόδρομο. Ένα χρόνο αργότερα όταν υποβλήθηκε προμελέτη για την διάνοιξη του δρόμου μέχρι την περιοχή Κοντό , που βρίσκεται 1000 περίπου μέτρα μακριά από τα σωζόμενα μνημεία της Βρυκούντας, με πρόταση της εφορείας η διάνοιξη δεν εγκρίθηκε από το αρχαιολογικό συμβούλιο με την αιτιολογία ότι στην ευρύτερη περιοχή μέχρι την χοντρή Βουλα, που δεν έχει ερευνηθεί , ενδεχόμενα να υπάρχουν μνημεία και ότι θα αλλοιωνόταν το τοπίο .
Εικόνα 9 Οριζοντιογραφία της χάραξης αγροτικού δρόμου σύμφωνα με την προμελέτη του 2002 . ( Η μαύρη γραμμή δείχνει την προτεινόμενη από τον μελετητή χάραξη ,η πράσινη την κατάληξη του αγροτικού δρόμου από Πλαούλες , η κίτρινη τον παλιό πεζόδρομο και η μπλέ την εναλλακτική όδευση μέσω Λέβα- Τράχηλα που πρότεινε το 2007 η κοινότητα Ολύμπου .
Όταν το 2006 επαναφέρθηκε με ενέργειες της Κοινότητας στο ΚΑΣ για να εγκριθεί η διάνοιξη του αγροτικού δρόμου έστω μέχρι την Χοντρή Βουλά, θέση απο την οποία δεν είναι καν ορατή η νεκρόπολη και πάλι η εφορεία εισηγήθηκε να μη εγκριθεί η διάνοιξη με την δικαιολογία ότι θα καταστρεφόταν ο «λιθόστρωτος πεζόδρομος », παρόλο που όπως φαίνεται και στη παραπάνω οριζοντιογραφία η χάραξη του αγροτικού έβαινε μέχρι την περιοχή της Χοντρής Βουλάς παράλληλα προς τον πεζόδρομο σε μέση απόσταση άνω των 100 μ. από αυτόν. Το επόμενο έτος η ΕΦΑ φέρεται να συμφώνησε κατ’ αρχή στην διάνοιξη αγροτικού δρόμου προς την Βρυκούντα μέσω της περιοχής Τράχηλα, εναλλακτική λύση που ο μελετητής οδοποιίας δεν πρόκρινε το 2002, λόγω αυξημένου κόστους κατασκευής και δυσμενέστερων περιβαλλοντικών επιπτώσεων . Ίσως γι’ αυτό και ελλείψει πιστώσεων η Κοινότητα και ο Δήμος δεν προχώρησαν στην εκπόνηση Μελετης Περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όπως ζητά η Εφορεία.
δ. Αξίζει να σημειωθεί πως και η χάραξη που πρότεινε το 2002 ο μελετητής, που οδεύει κατά μήκος της βουνοπλαγιάς νότια του πεζόδρομου, από την οποία είναι αθέατη η περιοχή της Βρυκούντας συναντά την πολύ ακριβότερη εναλλακτική λύση, που προκρίνει η Εφορεία στην ίδια περιοχή του Τράχηλα . Το ερώτημα κατά συνέπεια που τίθεται είναι με ποια κριτήρια η εφορεία και για ποιους λόγους δεν συμφωνεί με την ευκολότερη λύση που πρότεινε ο μελετητής και που θα επιτρέψει την διάνοιξη του δρόμου μέχρι την θέση Χοντρή Βουλά με το προϊόν του εράνου που έχει διενεργηθεί για τον σκοπό αυτόν το 2000 και ζητά εκπόνηση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων κόστους δεκάδων χιλιάδων ευρώ για την εναλλακτική λύση που κατά την προκαταρτική μελέτη ο μελετητής έκρινε ότι θα είναι πολύ πιο δαπανηρή και θα προκαλέσει δυσμενείς επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής.
ε . Στο έγγραφο της Εφορείας αναφέρεται ότι δεν έχει γίνει καμιά ενέργεια για την συντήρηση του αρχαίου δρόμου, που και αυτόν τον χαρακτηρίζει μονοπάτι. Αξίζει εν προκειμένω να σημειωθεί πως το 2005 είχαν εξασφαλισθεί οι απαραίτητες πιστώσεις για την λιθόστρωση του πεζοδρόμου καθ’ όλο το μήκος του σε πλάτος 2-2.5 μ , με αυτεπιστασία, παράλληλα και ανεξάρτητα από την διάνοιξη του αγροτικού αμαξιτού, αλλά για την έγκριση της λιθόστρωσης ζητούσαν εκπόνηση αρχιτεκτονικής μελέτης με αποτέλεσμα να χαθεί η ευκαιρία.
στ. Όσον αφορά την επιχειρούμενη σύνδεση της σκοπιμότητας διάνοιξης αγροτικού δρόμου προς την Βρυκούντα με το πανηγύρι , άποψη μας είναι ότι ο αμαξιτός δρόμος πρωτίστως θα εξυπηρετήσει τη ανάδειξη και ένταξη των αξιόλογων αρχαίων μνημείων της περιοχής στην σύγχρονη κοινωνική ζωή και τη διευκόλυνση πρόσβασης του κοινού σε αυτά και δευτερευόντως την διατήρηση και αναζωογόνηση του πανηγυριού , στην οποία θα συμβάλει θετικά, όπως συνέβη με το πανηγύρι του Αγίου Μηνά το οποίο αναζωογονήθηκε μετά την διάνοιξη αμαξιτού αγροτικού δρόμου στην περιοχή το 1981.
ζ. Το περασμένο καλοκαίρι η επιφορτισμένη για την περιοχή αρχαιολόγος μας ενημέρωσε ότι δεν εγκρίθηκε πρόταση της Εφορείας για χρηματοδότηση έργου για την ανάδειξη των αρχαιοτήτων της Βρυκουντας γιατί δεν υπάρχει δρόμος . Πιστεύουμε λοιπόν πως η Εφορεία αντί να φέρνει αβάσιμα προσκόμματα θα έπρεπε να συνδράμει τον Δήμο και την Κοινότητα για την διάνοιξη του αγροτικού δρόμου προς την Βρυκούντα εισηγούμενη στο ΚΑΣ την αναθεώρηση της απόφασής του 2006 και την έγκριση της χάραξης, που θεωρούν ως ευκολότερη και ολιγότερο δαπανηρή οι μελετητές , εφόσον μάλιστα αυτή σε καμιά περίπτωση δεν επηρεάζει αρχαία μνημεία ή τον χώρο στα οποία βρίσκονται αυτά.
12. Τέλος σε ότι αφορά την τελευταία παράγραφο του εγγράφου της εφορείας με την οποία ζητά σύνταξη «πλήρους μελέτης οδοποιίας για διάνοιξη νέου δρόμου» , που « περιλαμβάνει πιστοποιητικά ιδιοκτησίας των «103 καλλιεργήσιμων ιδιοκτησιών και μελέτη σκοπιμότητας» καθώς και μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων σημειώνουμε τα εξής:
α. Όπως προαναφέραμε η από κοινού αίτηση 103 δημοτών που υποβάλαμε στην ΕΦΑ Δωδεκανήσου ανέφερε κατά λέξη: «Παρακαλούμε όπως, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων σας ,παράσχετε την σύμφωνη γνώμη της Υπηρεσίας σας για τον καθαρισμό και την βελτίωση βατότητας του υπολειπόμενου τμήματος μήκους 700 περίπου μέτρων παλιού αγροτικού δρόμου που οδηγεί από την Κασιακουενα- Πλαούλες προς τα Κορφάσια με την χρήση μικρού εκσκαφέα ώστε να αποκτήσει πλάτος 2,5 μέτρων περίπου και να επιτρέπει την διέλευση γεωργικών μηχανημάτων για την καλλιέργεια των αγροκτημάτων της περιοχής».
Σε αυτό το απλό αίτημα όφειλε να δώσει αιτιολογημένη απάντηση κατά το μέρος που αφορά την αρμοδιότητά της και μόνο.
β. Την διακοπή των εργασιών καθαρισμού του παλιού αγροτικού δρόμου με μηχανικά μέσα δεν την διέταξε η Υπηρεσία Χωροταξίας και Περιβάλλοντος, το έγγραφο της οποίας επικαλείται και το οποίο αφορά διάνοιξη νέου δρόμου και όχι καθαρισμό από θάμνους και καταπτώσεις υπάρχοντος, αλλά η ΕΦΑ Δωδεκανήσου καθ’ υπέρβαση των αρμοδιοτήτων που μεταβιβάσθηκαν με την Αριθμ. ΥΠΠΟΑ/ΓΡΥΠ/136505/3066 /2020 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού.
Πουθενά ούτε στο νόμο 3028/2002 ( νυν 3855/2021),ούτε στην παραπάνω απόφαση του Υπουργού δεν αναφέρεται ότι απαιτείται έγκριση της αρχαιολογικής υπηρεσίας για εργασίες καθαρισμού ή βελτίωσης βατότητας υφιστάμενων δρόμων που βρίσκονται ή διέρχονται μέσα σε αρχαιολογικό χώρο ,όταν μάλιστα οι εργασίες αυτές δεν επιφέρουν με άμεσο ή έμμεσο τρόπο καταστροφή, βλάβη, ρύπανση ή αλλοίωση της μορφής αρχαίου μνημείου.
γ. Παρά ταύτα και επειδή σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 10 του Ν 3855/2021 ακόμη και «στις περιπτώσεις που απαιτείται έγκριση , αυτή προηγείται από τις άδειες άλλων αρχών που αφορούν την επιχείρηση ή την εκτέλεση του έργου ή της εργασίας», ζητήσαμε από την ΕΦΑ Δωδεκανήσου, την σύμφωνη γνώμη της για την χρήση μικρού εκσκαφέα για την εκτέλεση των εργασιών καθαρισμού σε πλάτος2.5 μ. του παλιού αγροτικού δρόμου, - και κατ’ αυτήν μονοπατιού-, εργασίες για τις οποίες έθετε σαν όρο να γίνουν χειρωνακτικά και το πλάτος καθαρισμού να περιοριστεί σε 80 εκατοστά, πλάτος που είναι μικρότερο και των πεζόδρομων που σύμφωνα με την σχετική ΟΜΟΕ του Υπουργείου υποδομών πρέπει να έχουν «ελάχιστο πλάτος 2 μ.
δ. Είναι εντελώς αντιδεοντολογικό και αυθαίρετο, να αμφισβητείται από την αρχαιολογική υπηρεσία η ύπαρξη ιδιωτικών αγροτικών εκτάσεων στην περιοχή και να ζητούνται πιστοποιητικά ιδιοκτησίας όταν η ύπαρξη τους μπορεί να διαπιστωθεί από τις αναρτήσεις στο κτηματολόγιο, αν και αρκετοί ιδιοκτήτες , φαίνεται να έχουν αμελήσει να δηλώσουν τα δικαιώματά τους στο κτηματολόγιο. Είναι ακόμη αντιδεολογικό και αντίκειται στο νόμο να ζητείται σύνταξη «πλήρους» μελέτης καθώς και Μελετης Περιβαλλοντικων Επιπτώσεων , που κοστίζουν δεκάδες χιλιάδες ευρώ για τον επιφανειακό καθαρισμό με ήπια μηχανικά μέσα από θάμνους και καταπτώσεις αναβαθμίδων μέσα από τις οποίες διέρχεται ο παλιός αγροτικός δρόμος μήκους 627 μ. πριν η ίδια αποφανθεί αν συμφωνεί ή όχι .
Σε κάθε περίπτωση οι αγροτικοί δρόμοι είναι κοινόχρηστοι και πέραν της πρόσβασης προς τα αγροκτήματα της περιοχής από τους ιδιοκτήτες τους ή τους μισθωτές τους, εξυπηρετούν και άλλες ανάγκες των δημοτών . Άλλωστε για την αναγκαιότητα και σκοπιμότητα καθαρισμού και βελτίωσης της βατότητας του συγκεκριμένου παλιού αυτού αγροτικού δρόμου έχει αποφανθεί ομόφωνα το 2015 ομόφωνα το Συμβούλιο της Κοινότητας Ολύμπου που εκπροσωπεί το σύνολο των κατοίκων.
Επειδή
α. Στην περιοχή διέλευσης του παλιού αγροτικού δρόμου από την θέση Πλαουλες μέχρι τα Κορφάσια δεν υπάρχουν αρχαία μνημεία ή έστω υπόνοιες ύπαρξης μνημείων στα οποία ο καθαρισμος και βελτίωση της βατότητάς του να « είναι δυνατόν να επιφέρει με άμεσο ή έμμεσο τρόπο καταστροφή, βλάβη, ρύπανση ή αλλοίωση της μορφής τους».
Β.Η άρνηση ως εκ τούτου της Εφορείας να επιτρέψει την χρήση μικρών μηχανικών μέσων γιατο καθαρισμό τμήματος του παλιού αγροτικού δρόμου από θάμνους και κατακρημνίσεις λίθων και λιθοκορυμάτων ώστε να βελτιωθεί η βατότητά του σε πλάτος 2.5 μ που θα επιτρέπει την διέλευση γεωργικών μηχανημάτων για την καλλιέργεια αγροκτημάτων της περιοχής με μόνη αιτιολογία ότι βρίσκεται εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου στερείται νόμιμης και επαρκούς αιτιολογίας δεδομένου ότι οι εργασίες καθαρισμού και βελτίωσης βατότητας των αγροτικών δρόμων που βρίσκονται μέσα στον κηρυγμένο εκτεταμένο αρχαιολογικό χώρο της Βόρειας Καρπάθου δεν εμπίπτουν στις ενέργειες σε ακίνητα μνημεία και το περιβάλλον τους που απαγορεύονται ή για τις οποίες απαιτείται άδεια σύμφωνα με το άρθρο 10 του Ν.4858/2021.
γ . Με τις εργασίες καθαρισμού και βελτίωσης του δεν προβλέπεται να προκληθεί καμιά δυσμενής επίπτωση στο φυσικό ή πολιτιστικό περιβάλλον της περιοχής, όπως περιγράφεται στην τεχνική έκθεση των εργασιών που επισυνάπτεται.
δ. Οι επικαλούμενες προ 20ετίας αποφάσεις του ΚΑΣ αφορούν αίτημα για την διάνοιξη νέου αγροτικού δρόμου από Αυλώνα προς την περιοχή Κοντό Βρυκούντας και δεν αφορούν το από 22/6/2024 αίτημά μας .
Παρακαλούμε όπως λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω παράσχετε την σύμφωνη γνώμη τηςΥπηρεσίας σας για τον καθαρισμό και την βελτίωση του τμήματος του παλιού αγροτικού δρόμου από Πλαούλες προς Ανουϊα - Κορφασια με μηχανικά μέσα υπό τους όρους υπο του οποίους εγκρίθηκε η διαμόρφωση ιδιωτικού δρόμου με την αριθμ. 254150/180693/5532/856 από 13/05/2019 απόφαση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου ( ΑΔΑ:9ΒΚΚ4653Π4-Β3Ι)
Με τιμή
Υποναύαρχος ΛΣ (εα) Ν. Κανάκης
Πρώην Πρόεδρος Κοινότητας Ολύμπου Καρπάθου
